حجتالاسلام و المسلمین سید محمدعلی فقیهی از اساتید حوزه علمیه قم و عضو هیئت علمی مجتمع حوزوی مشکات در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه به تشریح ابعاد و درسهای هشت سال دفاع مقدس پرداخت.
وی تأکید کرد که این گنجینه ارزشمند، فراتر از یک درگیری نظامی، حاوی آموزههای عمیق فرهنگی، اجتماعی و ایمانی است که ریشههای آن را باید در مکتب تشیع و آموزههای اهل بیت (علیهمالسلام) جستجو کرد.
رمز پیروزی؛ ایمان، توکل و توسل
حجتالاسلام والمسلمین فقیهی، یکی از کلیدیترین درسهای دفاع مقدس را اثبات این حقیقت دانست که پیروزی نهایی نه با سلاح و امکانات مادی، بلکه با ایمان راسخ به خداوند متعال، توکل بر او و توسل به ائمه اطهار (علیهمالسلام) حاصل میشود.
وی رمز “یا زهرا”، “یا حسین” و “یا امیرالمؤمنین” را نماد اتکاء به قدرت لایزال الهی توصیف کرد و بیان داشت که این درس، علیرغم تمامی کمبودها و برتری تسلیحاتی دشمن، توسط رزمندگان اسلام با گوشت و پوست خود لمس شد.
نقش بیبدیل جوانان و نوجوانان
این استاد حوزه علمیه قم، حضور پرشور، مخلصانه و شجاعانه جوانان و نوجوانان را عامل تعیینکنندهای در پیروزیهای بزرگ دوران دفاع مقدس برشمرد.
وی اعتماد به نسل جوان و درک ارزش واقعی آنان را سرمایهای دانست که نباید فراموش شود و افزودند که تجربیات جنگ هشت ساله و حتی درگیریهای اخیر، نشان داده است که این نسل، با همان روحیه ایثار و حماسه، همواره در خط مقدم دفاع از ارزشها حضور دارد.
رهبری مقتدر؛ ستون خیمه ملت
حجتالاسلام و المسلمین فقیهی، وجود یک رهبر مقتدر، حکیم، آگاه و نترس را یکی دیگر از رموز اصلی پیروزی عنوان کرد که نقشی حیاتی در هدایت ملت و حفظ روحیه مقاومت ایفا کرد. ایشان رهبر را کسی دانست که قادر است جامعه را در برابر خودباختگی محافظت کرده و اراده ایستادگی را در دلها زنده نگه دارد و اقتدای ملت به چنین رهبری را، موجب تسهیل حضور آنان در جبههها و رفع احساس ضعف برشمرد.
وحدت ملی و همبستگی اجتماعی؛ ریشههای فرهنگی
وی تأکید کرد که جنگ تحمیلی، برخلاف انتظار دشمن، تأثیر شگرفی بر همبستگی اجتماعی و وحدت ملی مردم ایران داشت. ریشههای این همدلی و همبستگی را حجتالاسلام والمسلمین فقیهی در مکتب تشیع، ارادت به ائمه معصومین (علیهمالسلام) و توجه به حضرت بقیةالله (عج) جستجو کرد و بیان داشت: این مکتب، روحیه همیاری، فداکاری و توجه به دیگران را در پیروان خود نهادینه کرده است، به گونهای که فارغ از هر قومیت، زبان یا قبیله، همگی با یک ایده و هدف مشترک، یعنی دفاع از ارزشهای الهی، در کنار هم قرار گرفتند.
نقش زنان؛ تجلی ایثار و مادری
این استاد حوزه علمیه قم، نقش زنان ایران اسلامی در دوران دفاع مقدس را چندوجهی و حیاتی توصیف کرد. وی فراتر از نقشهای پشتیبانی مانند پرستاری، تدارکات و بستهبندی اقلام مورد نیاز جبههها، به روحیه مادرانه و ایثارگرانه آنان، برگرفته از الگوی حضرت زینب (سلاماللهعلیها)، اشاره کرده و آن را نقشی بیبدیل دانست.
حجتالاسلام والمسلمین فقیهی افزود: مادرانی که با افتخار، فرزندان خود را راهی میدان نبرد کرده و شهادت آنان را مایه مباهات میدانستند. این روحیه افتخار به شهادت فرزندان، یکی از عوامل مهم در تداوم حضور رزمندگان در جبههها بود و این نقش، در دفاع از حریم اهل بیت (علیهمالسلام) و دوران شهادت مدافعان حرم نیز تکرار شد.
مقدسسازی جنگ؛ از فرمان الهی تا روح شهادتطلبی
حجتالاسلام والمسلمین فقیهی جنگ را در ذات خود پدیدهای تلخ دانست، اما دفاع مقدس ایران را به واسطه فرمان الهی (“کُتِبَ عَلَیْکُمُ الْقِتَالُ وَهُوَ کُرْهٌ لَّکُمْ”) و روح شهادتطلبی رزمندگان، رنگی دیگر یافته توصیف کرد و گفت: در مقایسه با جوامع دیگر که تلاش بر فرار از مرگ و حفظ جان است، رزمندگان اسلام را تا پای شهادت ایستادگی کرده و هیچگاه پشت به دشمن نکردند. این روحیه شهادتطلبی، که در جوامع دیگر کمتر یافت میشود، دفاع مقدس را از جنبه نظامی فراتر برده و آن را به مقولهای مقدس تبدیل کرد، چرا که شهادت، بالاترین مقام معنوی تصورپذیر برای انسان است.
راهکارهای انتقال فرهنگ دفاع مقدس به نسل جوان
این استاد حوزه علمیه قم، برای انتقال این میراث گرانبها به نسل امروز، راهکارهای متنوعی را برشمرد که از آن جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- انتشار گسترده آثار مکتوب: ترویج کتابها، رمانها و خاطرات دفاع مقدس.
- روایتگری تجربیات: دعوت از راویان و رزمندگان هشت سال دفاع مقدس برای بیان خاطرات خود در مناسبتها و مراکز فرهنگی، بهویژه برای جوانان و نوجوانان.
- تولید محتوای رسانهای جذاب: ساخت فیلمهای سینمایی، سریالهای تلویزیونی، کلیپهای کوتاه و جذاب برای شبکههای اجتماعی که وقایع جنگ را به تصویر بکشند.
- شبیهسازی و نمایش صحنههای جنگ: اجرای نمایشهای میدانی و بازسازی صحنههای نبرد در قالب رویدادهایی مانند هفته دفاع مقدس یا ایجاد موزههای دفاع مقدس.
- برگزاری اردوهای راهیان نور: اعزام اقشار مختلف مردم، بهویژه جوانان، به مناطق عملیاتی تا با عینیات جنگ ارتباط برقرار کنند.
ابعاد فرهنگی دفاع مقدس؛ ورای جنبه نظامی
عضو هیئت علمی مجتمع حوزوی مشکات تأکید کرد که دفاع مقدس، تنها یک جنگ نظامی نبود، بلکه ابعاد فرهنگی گستردهای داشت که روحیه شهادتطلبی، ایثارگری، همدلی، قناعت، اعتماد به تواناییهای داخلی و دشمنشناسی را در جامعه تقویت کرد. این روحیه، حاصل درک عمیق پیام جنگ و ارزشهای نهفته در آن بود که به ملت ایران آموخت چگونه بر پای خود بایستد و از داشتههایش دفاع کند.
وی به تشریح عوامل کلیدی پیروزی در دوران دفاع مقدس و همچنین شباهتهای آن با وقایع اخیر پرداخت و بر اهمیت فوقالعاده توکل به خداوند، توسل به اهل بیت (علیهمالسلام) و نقش محوری رهبری در حفظ انسجام ملی و روحیهی مقاومت تأکید کرد.
حجتالاسلام والمسلمین فقیهی، آموزش و پرورش را در نهادینه کردن ارزشها در مدارس و نسل جوان، نقشی کلیدی دانست.
شباهتهای جنگ ۱۲ روزه و جنگ ۸ ساله
در ادامه، شباهتهای میان “جنگ ۱۲ روزه” و “جنگ ۸ ساله” مورد بررسی قرار گرفت:
۱- اهمیت رهبری و ولایت فقیه: در هر دو جنگ، اقتدار رهبری و توانایی وی در هدایت مردم و جلوگیری از احساس ضعف، عامل پیروزی بود.
۲- اتحاد مردم: کنار گذاشتن اختلافات سلیقهای و قطبیها، و اتحاد یکپارچه در برابر دشمن، از ویژگیهای مشترک هر دو دوره بود.
۳- روحیه همدلی و محبت: تلاش برای یاری رساندن به یکدیگر در شرایط بحرانی، از جمله اسکان افراد بیخانمان یا بازسازی اماکن آسیبدیده، از نکات برجسته بود.
۴- اتکا به خداوند و توسل به ائمه (ع): رمز “یا زهرا” و “یا علی بن ابی طالب” در هر دو جنگ، نشاندهنده اتکا به قدرت الهی و عنایات اهل بیت (ع) به عنوان عامل اصلی پیروزی بود.
رسالت طلاب و حوزویان در شرایط کنونی
حجتالاسلام والمسلمین فقیهی، به “رسالت طلاب و حوزویان در شرایط فعلی” نیز اشاره کرد. وی با بیان اینکه طلاب در دوران دفاع مقدس، نسبت به جمعیت خود، بیشترین شهید را در صنف خود تقدیم کردهاند و در جنگ ۱۲ روزه نیز ۱۳ شهید روحانی تقدیم شده است، بر لزوم “کارهای جهادی” طلاب در عرصههای مختلف تأکید کرد. به گفته وی، حضور فعال روحانیت در صحنه، موجب تقویت روحیه جهاد و مقاومت در میان مردم و تداوم فرهنگ دفاع مقدس خواهد شد.
انتهای پیام
نظر شما